Kruidvlier (Sambucus ebulus L.)
Relevante planteninfo
Meerjarige plant, anders dan gewone vlier, deze plant is meer een struik, met onaangename geur.
De rechte stengel wordt zo een 150 cm tot maximum 2 meter hoog
Blad tegenoverstaand, geveerd met 7 tot 9 even grote, smalle gezaagde veren. Als je het blad afscheurt van de tak komt er een onaangename geur vrij.
Bloesem wit, met rode helmknoppen, eindstandig in vlakke tuilen ongeveer 10 cm doorsnede. Bloesemt in juli, en draagt vrucht in september - oktober.
Inhoudsstoffen: bessen bevatten giftige bitterstoffen, blauwzuurglycosiden enz.
Familie: Caprifoliaceae (kamperfoeliefamilie), in sommige literatuur ook bij de Adoxaceae (Muskuskruidfamilie) gerekend.
Voorkeur voor vochtige leem -en kleigrond, bermen, bosjes. Komt veel voor in Frankrijk, zeldzaam in onze streken. Volgens Flora Heukels op Rode lijst van bedreigde plant.
Eetbaarheid
Giftig!! Bessen kunnen sterke irritatie van het maag-darmkanaal veroorzaken, evenals braken en hevige diarree. Paar bessen eten zou dit nog niet veroorzaken, maar voorzichtigheid is toch geboden. Verwarmen van de bessen zou een deel van de gifstoffen verwijderen. In Engeland wordt soms om soep extra te kruiden 2 bessen aan de soep toegevoegd. Wikipedia vermeldt dat de bessen oneetbaar zijn.
Volksgeneeskunde
Er is een vroeger gebruik om de bessen tot een moes te verwerken als sterk purgeermiddel (ontlastingsstimulerend, om het lichaam te reinigen). Enkele koffielepels van deze moes (wat overeenkomt met ongeveer 2 tot 3 bessen) is al genoeg om dit effect te veroorzaken.
Wortel werd vroeger gebruikt (oogsten november tot december) , gedroogd en tot een poeder verwerkt. Hiervan werd thee bereid tegen vocht en oedeem. Kruidvlierwortelthee werkt vochtafdrijvend en zweetstimulerend. Wortel wordt in sommige boeken nochtans ook als giftig omschreven.!
Rode inkt uit de besjes.
De wortel werd gebruikt om het haar zwart te verven.
Bladeren van de Kruidvlier kunnen gebruikt worden om mollen en muizen te weren.
Gebruik in huidige planten-geneeskunde
Geen medische toepassing bekend. Wel 1 artikel dat beschrijft dat het zou werken tegen bepaalde parasieten die een infectie van de dunne darm veroorzaakt.
Wortel zou ook nog een homeopatische toepassing kennen.
Bijkomende weetjes
Wordt ook wel lage vlier of Hadik genoemd verwijzend naar de lage struik in tegenstelling tot de gewone vlier die doorgaans een grote struik is. Belangrijk verschil met de gewone vlier is ook het aantal geveerde bladeren (meer dan 7) en de onaangename geur.
