Grote Klaproos (Papaver rhoeas L.)
Relevante planteninfo
Tot mogelijks 90 cm hoge plant met grote rode bloemen die binnen een dag reeds afvallen.
Kroonbladeren zijn dun en felrood met aan de basis een zwarte vlek.
Doosvruchten zijn dik, eivormig en onbehaard. Zodra de zaden rijp zijn komt het deksel omhoog en worden de zaadjes door de wind verspreid.
Geveerde bladeren en stengel zijn borstelig behaard
Stengel, bladen en doosvruchten bevatten melksap
Inhoudsstoffen: Isochinone- alkaloïden, anthocyaanglycosiden, slijmstoffen en meer.
Familie: Papaveraceae of papaverfamilie
Vrij algemeen voorkomend op (graan)akkers, bermen, braakliggend gebied…
Papaverfamilie bevat nog andere klaprozen. De bleke klaproos (Papaver dubium L.) onderscheidt zich van de grote klaproos (Papaver rhoeas L.) door een andere (langere) doosvrucht (zie foto). De kroonbladeren van de Papaver dubium L. kunnen lichter rood zijn, maar soms ook niet.
Eetbaarheid
Bloemen: kunnen zo gegeten worden en worden vaak gebruikt om hoestdranken, limonade en siropen rood te kleuren.
Bladeren: bladrozet kan je van april tot mei opeten in een salade. Je kan ze ook eventueel kort stoven
Zaad (augustus) kan je gebruiken als garnering en bevatten ook een olie. Ze smaken zoals het maanzaad van de Papaver somniferum.
De bladeren en bloemen smaken licht zoetig, de zaden notig.
Marcel De Cleene meldt in zijn boek ‘Giftige bloemen en planten’ de omstreden giftigheid van de alkaloïden o.a. rhoeadine in de klaproos. Dit zou terug te vinden zijn in oude vakliteratuur. Deze stof is vooral aanwezig in het melksap tijdens de bloei en bij de zaadvorming. Tegenwoordig neemt men aan dat de klaproos nauwelijks giftig is voor de volwassenen, maar best toch voorzichtig zijn bij kinderen. Het gebruik als verfraaiing of kleurmiddel is siropen is volledig veilig.
Volksgeneeskunde
Gebruikt omwille van zijn slaapverwekkende eigenschappen en om thee en drankjes te verfraaien. Werd ook ingezet bij verkoudheden en hoest.
Gebruik in huidige planten-geneeskunde
Inwending: bloembladeren van pas ontloken bloemen
Verzachtend op de luchtwegen door de slijmstoffen, licht kalmerend en slaapverwekkend (vooral door alkaloïde rhoeadine)
Ook te gebruiken bij krampen (menstruatiekrampen, maagkrampen) en heeft ook een licht koortswerende werking
Overwegend gebruikt als thee, tinctuur,
Hele plant bevat alkaloïden, tijdens bloei en zaadvorming voorzichtigheid geboden. Melksap is giftig (☠)
Uitwendig te gebruiken als gorgelpreparaat bij keelontstekingen en als compres bij vermoeiende, geïrriteerde ogen.
Geen neveneffecten
De grote klaproos bevat geen bedwelmende stoffen. Aanwezige melksap kan wel buikpijn veroorzaken.
Bijkomende weetjes
Met enkele bloemblaadjes op je wangen wrijven, geeft je een natuurlijke blos
Symbool ter nagedachtenis van de WO I. ‘Flanders Poppy’ omdat de bloem in de streek van Ieper zoveel voorkwam (vooral daar waar veel soldaten gesneuveld waren) en het nutteloos bloedvergieten symboliseert.
