Bernagie (Borago officinalis L.)
Relevante planteninfo
Familie: boraginaceae of ruwbladigen
Voorkomen: op ruigte, puinhopen, langs (spoor)-wegen, omgewerkte gronden. Vaak aangeplant in tuinen en verwilderd.
De plant houdt van goed doorlaatbare, drogere, kalkhoudende zandgronden met toch wel wat zon.
Is een 1-jarige plant maar zaait zichzelf wel goed uit.
Herkenbaar aan de felblauwe bloemetjes die roze zijn als ze nog in knop staan en later uitgroeien tot een vruchtje met 4 zaadjes.
De bladeren en stengels zijn stijf en ruw behaard zoals de familie het zegt, met eironde tot lancetvormige wortelbladeren die gesteeld zijn, de bovenste zijn stengel omvattend.
Inhoudsstoffen: slijmstoffen, looistoffen, saponinen, kiezelzuur, vitamine c, kaliumnitraat, calcium maar ook pyrrolizidine-alkaloïden!
De olie gewonnen uit de zaden (eerste koude persing) bevat: gammalinoleenzuur en omega-6-vetzuur
Eetbaarheid
Stengel en bladeren zijn in principe in kleine hoeveelheden eetbaar wegens aanwezige pyrrolizidine-alkaloïden. Ze proeven en ruiken naar komkommer.
De bloemetjes kunnen versuikerd worden en als garnering dienen. Hiervoor dien je best de harige kelkblaadjes te verwijderen.
Receptje hiervoor: 1 kopje bloemetjes, 1 kopje suiker en 1 a 2 eiwitten loskloppen, het bloemetje ermee bestrijken en in de suiker wentelen dit 2x. laten drogen in de oven niet hoger dan 40° totdat ze goed droog zijn eventueel omkeren. Kan bewaart worden in een goed afgesloten doos.
Volksgeneeskunde
In traditioneel gebruik werd het kruid vooral gebruikt als een kruid om op te vrolijken, om neerslachtigheid te verdrijven. Door de blaadjes in wijn te macereren maakt het het hart vrolijk, maar dit kan ook van de alcohol zijn.
Als hoestmiddel bij droge hoest.
Licht urinedrijvend en zweetdrijvend.
Koortsverlagend (febrifugum). Infuus van blad en bloem werkt als een kalmeringsmiddel bij verkoudheden die gepaard gaan met koorts. Door de verkoelende eigenschappen helpt het de koorts te drukken, luchtwegen en spijsverteringskanaal te kalmeren.
Stimuleert de aanmaak van adrenaline.
Vroeger maakte men sap van het kruid en siropen.
Gebruik in huidige planten-geneeskunde
We verlaten het kruid vanwege zijn alkaloïden maar de olie van eerste, koude persing van de zaden heeft goede eigenschappen.
Voor inname bestaan er capsules.
Als premenstrueel syndroom door het bevorderen van het evenwicht tussen de vrouwelijke hormonen.
Voor droge (jeuk..) en eczeemhuiden, antiveroudering, ontstoken huidjes.
Maar voor nagels, haren..
Werkt ter preventie van artherosclerose, hart-en vaatziekten, verhoogde cholesterol,…
Werkt immuunstimulerend.
Uitwendig: huidolie
Beschermen, hydrateren van droge, schilferige en oudere huid, ontstekingswerend bij luiereczeem, en eczeem, ..
Oud gezegde: Ik bernage breng courage.
Blauwe bloemen kunnen azijn een rozig kleurtje geven.
