Hazelaar (Corylus avellana L.)
Hazelaar (Corylus avellana L.)
Relevante planteninfo
Inheemse struik behorend tot de berkenfamilie (Betulaceae). Eén van de vroegste voorjaarsbloeiers (januari tot en met maart), lang voor de bladen ontluiken.
Bladen: zijn rond met toegespitste top en de voet is hartvormig, licht gelobd, dubbel gezaagd. Bladsteel is klierachtig behaard.
Eenhuizig, eenslachtig met de mannelijke bloemen in hangende katjes en de vrouwelijke bloemen in kleine gesloten knoppen die op bladknoppen lijken maar met rode stijlen die erbuiten steken.
De vrucht is een noot aan de top van een bebladerde tak met een ingesneden schutblad als omhulsel. De wilde vrucht is ook eetbaar maar de noten voor de gekweekte commercie zijn van de Corylus maxima Mill.
Voorkomen: op matig voedselrijke, vochtige grond, in loofbossen en struwelen.
Eetbaarheid
Bladen als ze jong zijn en mals: gemengd met andere bladeren, als stoofgroenten te bereiden.
De noten: in allerhande gebak en koekjes.
Om notenmelk van te maken, rauw of geroosterd kan de volledige noot gegeten worden.
De mannelijke katjes met hun eiwitrijke stuifmeel kunnen worden gedroogd en verwerkt door te malen en te mengen tussen granenmeel.
De olie bevat essentiële vetzuren zoals (grootste percentage) oleïnezuur (omega 9), en een klein percentage linolzuur (omega6), vitamine A (caroteen), vitamine B en rijk aan mineralen zoals zink, magnesium, calcium) kan zowel in de voeding gebruikt worden o.a. in salades in beslag … alsook in de huidverzorging.
De hazelnoot is de minst vette van alle noten.
Volksgeneeskunde
Al van in de oudheid was de wilde hazelnoot bekend. Ze werd mogelijk door de Romeinen bij ons geïntroduceerd.
Als volksmedicijn wordt het blad gebruikt als wikkels bij vaataandoeningen en bloedingen.
Zweetdrijvende werking bij het gebruik van een infuus van de katjes.
Noten verhogen de vitaliteit (door de rijke stoffen). Ze zijn goed voor de hersenen en zenuwen. Verder voor zwakken en suikerzieken en ze zouden genezend werken bij nierontsteking en niergruis.
Gebruik in huidige planten-geneeskunde
Voor welke indicaties kan de plant gebruikt worden? Bij aderspat en klachten daarvan zoals oedemen, nachtelijk beenkrampen… zwaartegevoel, aderspatzweren, hemorroïden en ter preventie van flebitis. Hiertoe worden zowel het blad als de schors van jonge takken gebruikt.
Uitwendig gebruik: door de bloedstelpende, samentrekkende, wond genezende eigenschappen op de uitwendige aambeien, spataders.
Bij mondslijmvliesontstekingen
Het blad wordt veelal gecombineerd met andere gal- en leverkruiden.
De olie met zijn rijkheid aan oleïnezuur zoals in olijfolie heeft een goede preventie tegen hart en vaatziekten en zorgt voor een betere verhouding tussen de HDL/LDL cholesterol.
Welke delen van de plant worden in welke vorm toegepast? Blad en schors van jonge takken als tinctuur, glycerinemaceraat, infuus
Vruchten (noten) voor de vette plantenolie
Zijn er contra-indicaties bekend? Geen als dosis gerespecteerd wordt.
Wordt ook gebruikt in de gemmotherapie (knoppen) en zou op die wijze werkzaam zij ter hoogte van de longen.
Bijkomende weetjes
Weetje: het gedroogde blad werd vroeger gebruikt om tabak te aromatiseren.
