Ratelaar (Rhinanthus spp.)
Ratelaar (Rhinanthus spp.)
Relevante planteninfo
Eénjarige 10- 30 cm hoge plant met vierkante stengel
Bladeren smal en gezaagd, staan twee aan twee tegenoverstaand en schutblad.
Bloeit van mei tot juni en heeft lichtgele, platte bloemen (2 lippige bloemen), mogelijks een tweede bloei laat in de zomer. De bovenste lipbloem heeft aan weerskanten een blauwe tand.
Maanden na de bloei staan de grijsbruine vruchten nog aan de plant en is het rammelen van de zaden in de doosvrucht te horen. Vandaar naam ‘ratelaar’.
Zeldzamer in België, in Nederland op de rode lijst. Groeit doorgaans in voedselarme graslanden en laagland.
Is een halfparasiet, dwz doet zelf aan fotosynthese maar voedt zich via de wortels van andere planten, vooral grassen, met water en voedingsstoffen. Dit maakt hem populair omdat door zijn parisitair bestaan met gras de groei van gras onderdrukt wordt en daardoor ook meer plaats komt voor andere bloemplanten.
Familie: bremfamilie of soms ook tot Helmkruidfamilie of Scrophulariaceae gerekend
In België komen er 3 ratelaars voor met kleine verschillen. De kleine ratelaar (Rhinanthus minor), de grote ratelaar (Rhinanthus angustifolias). Deze zijn van elkaar te onderscheiden doordat de kleine ratelaar een rechte kroonbuis heeft. Tot slot is er de harige ratelaar (Rhinanthus alectroluphus). Deze laatste heeft bovenaan een ruw behaarde stengel. De verschillende soorten hebben wel een andere voorkeur van bodem. Zo heeft de kleine ratelaar een meer drogere grond nodig dan de grote ratelaar.
Eetbaarheid
De kleine ratelaar is giftig voor de mens en zwak giftig voor vee
Wordt wel veel bezocht door hommels en bijen
Volksgeneeskunde
Geen gebruik in volksgeneeskunde terug gevonden. Deze plant was een doorn in het oog voor boeren met hooiland. De laatste jaren worden en terug stappen ondernomen om de ratelaar terug te promoten.
Gebruik in huidige planten-geneeskunde
Giftige plant
